Γράφει
η Μαρίνα –Αγάπη Φράγκου *
Τις δύο έννοιες παιδεία και εκπαίδευση έχουμε την τάση να τις συγχέουμε.
Ο καλύτερος τρόπος για να τονιστεί η διαφορά που έχουν είναι να βάλουμε στο μυαλό μας ότι εκπαίδευση μπορεί να έχει κάθε ζωντανός οργανισμός, θυμηθείτε την εκπαίδευση των κατοικίδιων.
Ενώ παιδεία μπορεί να έχει μόνο ο άνθρωπος.
Ο ορισμός της παιδείας ως απόκτηση γνώσεων είναι λανθασμένος. Μια τέτοια άποψη οδηγεί σε μια στατική αντίληψη της παιδείας αγνοώντας έτσι την δύναμή που έχει να αλλάξει την ζωή μας. Η αληθινή παιδεία περιλαμβάνει μέσα της και την εκπαίδευση, αφού γνώση, εκπαίδευση και παιδεία είναι αλληλένδετες έννοιες που όμως δεν είναι ταυτόσημες.
Εκπαίδευση είναι η συστηματική και οργανωμένη διαδικασία αγωγής και μάθησης μέσα από το σχολείο. Παιδεία όμως σημαίνει μόρφωση και ταυτόχρονα διάπλαση προσωπικότητας.
Όσον αφορά το σχολείο αυτό έχει περάσει από διάφορα σταδία, το σίγουρο όμως είναι ότι δεν πρέπει να παρεκκλίνει από την ουσία.
Μιλώντας για το σχολείο θα λέγαμε ότι πρέπει να είναι γεννήτρια της γνώσης και της κριτικής σκέψης με σκοπό το άτομο να είναι σε θέση να καλλιεργεί, να αναπτύσσει τις πνευματικές και ψυχικές του δυνάμεις.
Το σχολείο πρέπει να προάγει την άμιλλά μεταξύ των νέων και όχι την σκληρή ανταγωνιστικότητα, που φτάνει στο σημείο να μην έχει ήθος, ούτε και κανόνες.
Το σχολείο πρέπει να στηρίζεται στο κοινωνικό και ανθρωπιστικό περιεχόμενο. Κοινωνικό με την έννοια της σύνδεσης με την πραγματικότητα, της διαμόρφωσης ενός ανθρώπου με ήθος και εμφανείς δημόσιες αρετές. Ενός ανθρώπου που συνεργάζεται ομαδικά και αναγνωρίζει το δικό του καλό μέσα από το καλό του συνανθρώπου του.
Το σχολείο σήμερα καλείται να προετοιμάσει το νέο άνθρωπο, να τον εφοδιάσει με τις απαραίτητες γνώσεις, να αναδείξει τις δεξιότητες, τις ικανότητες, την φαντασία του. Να δώσει ώθηση στον νέο να ζει αρμονικά με το κοινωνικό σύνολο, να ενδιαφέρετε για εκείνο και να το φροντίζει. Να μάθει στο νέο να αντιδρά, όχι βίαια και επιπόλαια αλλά προγραμματισμένα και ουσιαστικά. Όλα αυτά θα επιτευχθούν στο σχολείο για την παιδεία, οπού ο δάσκαλος με τον διευρυμένο του ρόλο καθίσταται ως ο πλέον κατάλληλός για να καθοδηγήσει τους μαθητές προς την ουσία του σχολείου, προς την ουσία της παιδείας.
Η παιδεία είναι η μόνη από τα αποκτήματα που δεν μπορεί να αφαιρεθεί από τον άνθρωπο…
*Μαρίνα-Αγάπη Φράγκου:
Πτυχιούχος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής
Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
