Σύνταγμα Δωδεκανησίων.

1553

Το Σύνταγμα Δωδεκανησίων εθελοντών ήταν εθελοντικό στρατιωτικό σώμα που συγκροτήθηκε από Δωδεκανήσιους λίγο μετά την είσοδο της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την εισβολή της Ιταλίας, και μέχρι την παράδοση τις χώρας στις γερμανικές δυνάμεις εισβολής.

Συγκρότηση

Στις 28 Οκτωβρίου 1940 η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα και η Δωδεκανησιακή παροικία θεώρησε ότι ήταν καταλληλότερη ευκαιρία για την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων, που τελούσαν υπό ιταλική κατοχή από το 1912. Με επικεφαλής τη Δωδεκανησιακή Νεολαία Αθηνών έγιναν δυναμικές εκδηλώσεις στην Αθήνα και παράλληλα ζητήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση να επιτραπεί η εθελοντική κατάταξη στον ελληνικό στρατό των Δωδεκανησίων εθελοντών, που είχαν ιταλική υπηκοότητα. Παρά τις τρομακτικές αδυναμίες του τακτικού στρατού η κυβέρνηση δέχτηκε το αίτημα και στις 13 Νοεμβρίου 1940 συγκρότησε το “Σύνταγμα Δωδεκανησίων” βασιζόμενη στις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις της Δωδεκανησιακής παροικίας για τον αριθμό των μελών της. Κυριότερος λόγος για τη συγκρότηση του Συντάγματος ήταν η ανάγκη του Γενικού Στρατηγείου για πρόσθετες δυνάμεις, που από κοινού με τους Βρετανούς θα αναλάμβαναν την απόκρουση της επερχόμενης γερμανικής επίθεσης.

Παρουσιάστηκαν 1.924 Δωδεκανήσιοι εθελοντές κάθε ηλικίας, επαγγέλματος και μορφωτικού επιπέδου και τελικά κρίθηκαν ικανοί οι 1.586, που αρκούσαν μόνο για ένα τάγμα συν έναν λόχο με πλήρη πολεμική σύνθεση. Όμως είχε συγκροτηθεί σύνταγμα, του οποίου η πολεμική σύνθεση απαιτούσε πάνω από 3.500 άντρες και έτσι η υπολειπόμενη δύναμη συμπληρώθηκε με στρατιώτες καταγόμενους τόσο από άλλα νησιά όσο και με εφέδρους του πολεμικού ναυτικού. Οι εθελοντές εκπαιδεύτηκαν κυρίως ως τυφεκιοφόροι και πολυβολητές και αποτέλεσαν τη συντριπτική πλειοψηφία της μάχιμης δύναμης του Συντάγματος, ενώ τα τμήματα διοίκησης και υποστήριξης διέθεταν ελάχιστους.

Η συγκρότηση “Συντάγματος Δωδεκανησίων” δημιούργησε στην παροικία και στους καταταγέντες εθελοντές την πεποίθηση ότι αποστολή τους θα ήταν η απελευθέρωση των Δωδεκανήσων. Όμως οι αρμόδιοι αξιωματικοί κατέστησαν σαφές ότι επιχειρήσεις στα Δωδεκάνησα μπορούσαν να γίνουν μόνο σε συνεργασία με το βρετανικό ναυτικό και ότι δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός για κατάληψη των Δωδεκανήσων. Αντίθετα πίστευαν ότι η απελευθέρωση των Δωδεκανήσων θα κατοχυρωνόταν στο αλβανικό μέτωπο. Επίσης η συγκρότηση του Συντάγματος Δωδεκανησίων ενόχλησε την Τουρκία, της οποίας ο πρέσβης με διαδοχικά διαβήματα τόνισε το τουρκικό ενδιαφέρον για τα Δωδεκάνησα, ενώ οι Βρετανοί επεσήμαναν στην ελληνική κυβέρνηση, ότι η ενόχληση της Τουρκίας έβλαπτε τα συμμαχικά συμφέροντα.

Σύνθεση

Η σύνθεση του Συντάγματος Δωδεκανησίων ανά νησί προέλευσης των εθελοντών καταγράφεται από τον διοικητή του Ι Τάγματος, Μάρκο Κλαδάκη, ως εξής: Αστυπάλαια 12, Κάλυμνος 433, Κάρπαθος 309, Κάσος 25, Καστελλόριζο 48, Κως 109, Λειψοί 3, Λέρος 98, Νίσυρος 67, Πάτμος 20, Ρόδος 126, Σύμη 262, Τήλος 8, Χάλκη 9, κάτοικοι εξωτερικού 57, ήτοι σύνολο 1.586. Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία του Κλαδάκη περιλαμβάνουν μόνο τους άνευ ελληνικής υπηκοότητας εθελοντές, ενώ στο Σύνταγμα εντάχθηκαν και ορισμένοι Δωδεκανήσιοι, που είχαν την ελληνική υπηκοότητα και ήδη υπηρετούσαν στον τακτικό Ελληνικό Στρατό.

Το Σύνταγμα Δωδεκανησίων στελεχώθηκε με αξιωματικούς, που είχαν πολεμική εμπειρία από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μακεδονικό Μέτωπο ή τη Μικρασιατική εκστρατεία, αλλά είχαν αποταχθεί από το μεταξικό καθστώς λόγω της ανάμιξής τους στα κινήματα του 1933 και 1935 και ανακλήθηκαν στην ενεργό υπηρεσία με την κήρυξη του πολέμου. Μετά από σύντομη, αλλά εντατική εκπαίδευση στου Γουδή οι Δωδεκανήσιοι εθελοντές ορκίστηκαν στις 12 Ιανουαρίου 1941 και παρέλαβαν την πολεμική σημαία. Το Σύνταγμα Δωδεκανησίων αποτέλεσε τον πυρήνα της 20ης Μεραρχίας, που άρχισε να συγκροτείται εκ των ενόντων στις 12 Φεβρουαρίου 1941, για να ενισχύσει το αλβανικό μέτωπο και ήταν το μοναδικό πλήρως επανδρωμένο, στελεχωμένο και εξοπλισμένο σύνταγμά της.

(Πληροφορίες: el.wikipedia.org)

Για περισσότερα στο Βιβλίο του Γεωργίου Καραβίτη,

“Το Σύνταγμα Δωδεκανησίων”

Δείτε πατώντας εδώ