Του Γιώργου Κουλιανού ,Φιλόλογου -Ποιητή
Προ ετών είχα την ιδέα της αναβίωσης, τρόπον τινά, του τυπικού της αναχώρησης των σφουγγαράδων μας. Είχα σχεδόν αποκρυσταλλωμένη την εικόνα στο μυαλό μου με τις βασικές λεπτομέρειες. Ευτυχής συγκυρία η συμμετοχή μου, εκείνο τον καιρό, στην υποψήφια για τις δημοτικές εκλογές παράταξη, με επικεφαλής τον συμπολίτη μας Μανόλη Μακρυλλό. Η ιδέα μου έγινε αντικείμενο συζήτησης κι έλαβα τότε την διαβεβαίωση από τον κύριο Μακρυλλό – ο οποίος, σημειωτέον, δραστηριοποιούνταν στον χώρο της επεξεργασίας σφουγγαριών – ότι θα την δούμε σοβαρά ως ιδέα και ως project. Τελικά η τύχη της πήγε αντάμα με την τύχη της παράταξης σ’ εκείνες τις εκλογές…
Έκτοτε, το σχέδιο είχα την ευκαιρία να το συζητήσω με δύο ακόμη δημάρχους, χωρίς ωστόσο, καθώς δυστυχώς διαπίστωσα, να έχω συναντήσει τουλάχιστον ευήκοα ώτα. Δεν απογοητεύτηκα. Σκέφτηκα ότι η πολύ καλή σχέση, καθώς και η δυνατότητα συμμετοχής μου – για δεύτερη και τελευταία φορά – στην προεκλογική προσπάθεια του νυν δημάρχου Ι. Γαλουζή για τη διεκδίκηση της δημαρχίας, θα ήταν η καλύτερη ευκαιρία για μια αναμόχλευση του θέματος. Πράγματι, εδώ υπήρξε ένας μεγαλύτερος ενθουσιασμός. Η ιδέα, έστω με σαφώς παραλλαγμένη μορφή, εντάχθηκε στο πρόγραμμα του συνδυασμού. Στην πορεία όμως ατόνησε, καθώς μεσολάβησαν πολλά, και με την γενικότερη κατάσταση της αυτοδιοίκησης και με την κατάσταση στα ενδότερα της δημοτικής ομάδας. Με τα πολλά, κατέληξα να διαπιστώσω ότι, πέρα από τα αφανή κι αστάθμητα, στο πίσω μέρος του μυαλού των εκάστοτε αποδεκτών της ιδέας μου βρισκόταν η κλασική ερώτηση-πρόκληση, η οποία συνοδεύει σαν κακιά μάγισσα την «αποκάλυψη» κάθε μεσαίας ή μεγάλης κλίμακας σχεδίου σ’ αυτό το νησί:
Ποιος θα το τρέξει;
Σ’ αυτό το «ποιος» λοιπόν θεωρώ ότι κατάφερα να δώσω απάντηση, όταν προ ημερών είχα μια πολύ ευχάριστη συζήτηση με τον κύριο Jack Γαβαλά. Ο κύριος Γαβαλάς νομίζω πως δεν χρειάζεται συστάσεις: γνωστός «καλυμνολάτρης», ενθουσιώδης και ικανότατος μάνατζερ κι επιχειρηματίας, έδωσε και δίνει το στίγμα του σε μικρά και μεγάλα πράγματα που γίνονταν και γίνονται σ’ αυτό το νησί. Περιττό να σημειώσω ότι ο κύριος Γαβαλάς ενστερνίστηκε την ιδέα μου, την αγκάλιασε και δήλωσε πρόθυμος ν’ αναλάβει να την «βάλει σε ράγες».
Η ιδέα είναι απλή: αναβίωση, με τη μορφή δρωμένου, του τυπικού της αναχώρησης των σπογγαλιευτικών και των πληρωμάτων τους ( ποκίνημα – αγιασμός – δείπνο της αγάπης ), επίδειξη αναχώρησης, κι ενδεχομένως αναπαράσταση-επίδειξη κατάδυσης. Αυτός θα είναι ο πυρήνας. Όλη η διαδικασία θα μπορούσε να λάβει χώρα στην παραλία Βουβάλη ή όπου αλλού κριθεί σκόπιμο. Θα μπορούσε επίσης η γιορτή να γίνεται αμέσως μετά το Πάσχα και να ενταχθεί στο πακέτο Πασχαλινών διακοπών στο νησί. Εναλλακτικά, προσφέρεται και το καλοκαίρι, οπότε θα μπορούσαν να συμμετέχουν και οι απόδημοι. Τέλος, ευτυχώς υπάρχουν ακόμη και τα μέσα και τα εργαλεία αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό.
Είναι σημαντικό στο πλαίσιο αυτής της γιορτής τιμής κι ανάμνησης να είναι παρόντες, να αναφέρονται και να τιμώνται ξεχωριστά όλοι οι παλαίμαχοι σφουγγαράδες της προηγούμενης γενιάς. Μη ξεχνάμε πως ό, τι είμαστε σήμερα το χρωστάμε εν πολλοίς και σ’ αυτούς τους βιοπαλαιστές της θάλασσας.
Θεωρείται δεδομένη η συμμετοχή των συγκροτημάτων του ΛΕΚ και της θεατρικής ομάδας, ενώ επιβεβλημένη είναι και η συμμετοχή χορηγών που θα καλύψουν το κόστος των βασικών δαπανών.
Βεβαίως το δρώμενο θα μπορούσε να πλαισιωθεί με πλήθος εκδηλώσεων, όπως προβολές, εκθέσεις, ομιλίες, παραστάσεις, διαγωνισμούς κ.α, όλα σχετικά με την σπογγαλιεία και τους ανθρώπους της.
Θα μπορούσα ν’ αναφερθώ διεξοδικά σε αρκετές λεπτομέρειες που αφορούν στο όλο πλάνο, αλλά δεν είναι της παρούσης. Το ουσιώδες είναι να πιστέψουμε και να ξεκινήσουμε την προεργασία του όλου εγχειρήματος.
Θεωρώ ότι η ανάληψη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας και η ευόδωσή της θα είναι ένα μεγάλο κέρδος για το νησί, διότι πέρα απ’ τα προφανή οφέλη, η πάνδημη κινητοποίηση και συμμετοχή των συμπατριωτών μας σ’ αυτήν την Μεγάλη – επιτρέψτε μου – Ιδέα, θα επανα-σφυρηλατήσει σχέσεις συλλογικότητας και συνεργατικότητας, που τόσο λείπουν πια…
Το χρωστάμε στον τόπο μας να αναγεννηθεί από τις στάχτες του όλο αυτό το μεγαλείο της «σφουγγαροσύνης», μεγαλείο που σημάδεψε γενιές και γενιές, σμίλεψε τον τόπο και τον άνθρωπο, άφησε ανάγλυφο το αποτύπωμά του στο ήθος και στον τρόπο ζωής, και το οποίο, δυστυχώς, από ραθυμία και άγνοια βρίσκεται εν υπνώσει χρόνια τώρα. Αφού η μοίρα και οι αλλαγές των καιρών στέρησαν απ’ τον τόπο μια σφύζουσα δραστηριότητα, αφού δεν γίνεται – αμετάκλητα πια – να γίνουμε ξανά το παραγωγικό κέντρο της σπογγαλιείας, ας γίνουμε σημείο αναφοράς για τους σπόγγους και τους σπογγαλιείς διεθνώς, ένας φάρος για όλους αυτούς που ενδιαφέρονται ( και είναι πολλοί ) γι’ αυτή τη δραστηριότητα και τον μύθο που την περιβάλλει. Ας προσπαθήσουμε να κρατήσουμε αναμμένες, όσο και όπως μπορούμε, τις στάχτες της παράδοσής μας και, ποιος ξέρει, ίσως αυτές καταφέρουν ν’ ανάψουν πάλι μια μεγάλη ζωοδότρια φωτιά στο μέλλον.
Θα επιθυμούσα τέλος να πλαισιωθεί, εφόσον το επιθυμεί, ο κύριος Γαβαλάς, τον οποίο προανέφερα, απ’ όλους τους καλυμνίους σ’ αυτήν την μεγάλη προσπάθεια, ενώ και εγώ με τη σειρά μου, στο μέτρο που μπορώ και με όποια μέσα διαθέτω, θα συνδράμω από εδώ που βρίσκομαι, αλλά και για όσο διάστημα θα βρίσκομαι στο νησί στις προσπάθειες όλων. Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
Με τιμή
Γιώργος Κουλιανός
Φιλόλογος-ποιητής
