Κάθε χρόνο, το απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής, τελείται μια θρησκευτική ακολουθία που με τα όσα αυτή συνδέεται, ξεπερνά την απλή εκκλησιαστική σημασιολογία και αποτελεί πλέον έθιμο και διαχρονική παράδοση για την Κάλυμνο, η οποία εξακολουθεί να αντέχει στο πέρασμα του χρόνου και τις προσβολές των καιρών.
Πρόκειται για τον Κατανυκτικό Εσπερινό και το χορό που προηγείται από αυτόν στην αυλή της Παναγιάς.
Έτσι και χθες Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018, Κυριακή της Τυρινής , ο χορός άρχισε από τις τρεις στον αυλόγυρο της Παναγιάς . Σχετικό ρεπορτάζ από το χορό μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ.
Πότε πέρασε η ώρα; Ήρθε και ο Δεσπότης. Λίγο ακόμα· να ρίξει και εκείνος μια ματιά στο χορό!
Στις 5.00 ακριβώς ο Μητροπολίτης κ.κ Παϊσιος χτυπά την καμπάνα και η ατμόσφαιρα μονομιάς αλλάζει.
Η μεγάλη εκκλησιά της Καλύμνου,η «Παναγιά τω Τσουκχουώ» ,που μέχρι εκείνη την ώρα φιλοξενεί στην αυλή της την τελευταία διασκέδαση του Τριωδίου,των Αποκριών, τώρα καλεί για περισυλλογή, καλεί τους πιστούς για τον πρώτο κατανυκτικό εσπερινό της Σαρακοστής, τον εσπερινό της συγχωρήσεως ή καλύτερα το «Μεγάλο Συγχώριο», όπως τον ονομάτισε ο λαός της Καλύμνου.
Το κάλεσμα της είναι ηχηρό και το ακούν σχεδόν όλοι οι παρευρισκόμενοι !Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, είναι παράδοση που πρέπει να τηρηθεί, αρχίζει πια η Σαρακοστή.
Λαός, νέοι και νέες ντυμένοι με τις τοπικές τους φορεσιές,κλήρος -όλος οκλήρος της Καλύμνου-, ψαλτάδες, όλοι μαζί μπαίνουν μέσα στην τρίκλιτη εκκλησιά.
Σβύνουν τα φώτα τα ηλεκτρικά, ανάβουν τα κεριά και ο εσπερινός αρχίζει:
«Μη αποστρέψεις το πρόσωπόν σου»
–«Έλαμψεν η χάρις σου Κύριε»
–«Πάντων προστατεύεις αγαθή» .
Συγκινητική η στιγμή που ο Μητροπολίτης κ.κ Παϊσιος με ευλάβεια γονάτισε, προσευχόμενος
Και μετά ο ασπασμός της συγχώρησης από όλους και σε όλους. Πριν το τέλος , κλήρος και λαός αλληλοασπάστηκαν , ζήτησαν συγχώρεση και ευχήθηκε ο ένας στον άλλο καλή σαρακοστή.
Μυσταγωγία που δεν περιγράφεται με λόγια ούτε και σημειώνεται με γράμματα, παρά μονο αποθησαυρίζεται στα μύχια της ψυχής.
Τυχεροί όσοι τη βιώνουν κάθε χρόνο, άτυχοι και ανυποψίαστοι όσοι δεν έτυχαν σ’αυτήν. Τα τελευταία χρόνια, εκεί που έδειχνε ότι, ο χορός τουλάχιστον, πήγαινε να ατονήσει, ξαφνικά και όχι βέβαια δίχως εξήγηση άρχισε να ξαναφουντώνει και να ξεπερνά το προηγούμενο κοντινών χρόνων.
Η ευχάριστη αυτή διαπίστωση αποτελεί από μόνη της γεγονός σημαντικό για το μοναδικής αξίας – ίσως το σπουδαιότερο – έθιμό μας, αφού όχι μόνο εξακολουθεί να συνεχίζεται , αλλά και να ενισχύεται και να γίνεται πάντα στην Παναγιά, την αρχόντισσα του Χωριού, την κιβωτό της ιστορίας και της παράδοσης της Καλύμνου, την εκκλησιά με τη μοναδικά μυστηριακή υποβλητικότητα που ο ενέπνευσε τον Καλύμνιο βάρδο, Γιάννη Ζερβό, για να γράψει:
Κρυφοπηγή στους θόλους σου δυόσμου θυμίαμα βλύζει,
Και ως μπαίνω σαν κλωνί η ψυχή ανασαίνει και λυγίζει.
Στην μοναξιά σου ήχου πνοές σβύνουν και γαληνεύουν.
Κ’ ως να αφουκριέται ο λογισμός, π’ άϋλα σαλεύουν.
Και μέσα απ’ το κλιτό κορμί η ψυχή αναβλεμματίζει.
Στοβάθος μιας εικόνας σου,που φλωροκοκκινίζει.
Κι’όσο βυθάει αιθέρας χρυσός γλυκειά τη βοσκή ελπίδα,
Σαν θύμηση, που τη φυλάει: Μαργαριτάρι αχτίδα
Δείτε σχετικό video
(Στοιχεία για το κείμενο από το σχετικό δημοσίευμα του Γιώργου Χατζηθεοδώρου-Φωτογραφίες από Ι.Μητρόπολη)