Κάθε παιδί με την είσοδο του στο σχολείο έρχεται αντιμέτωπο με μια νέα πραγματικότητα. Η νέα αυτή κατάσταση το εντάσσει σταδιακά στο μαθησιακό έργο. Από τα παιχνίδια του νηπιαγωγείου μεταβαίνει στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου όπου πρέπει να ανταπεξέλθει σε μια απαιτητική μαθησιακή διαδικασία αλλά και να ενταχθεί στο κοινωνικό περιβάλλον. Όλες αυτές τις νέες συνθήκες κάθε παιδί έχει τον δικό του τρόπο να τις αντιμετωπίζει και τελικά να ανταποκρίνεται τόσο σε αυτές, όσο και στις προσδοκίες του περιβάλλοντός του.
Εύλογα καταλήγουμε στο γεγονός ότι η ανταπόκριση του παιδιού σε μαθησιακό και κοινωνικό επίπεδο επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Συνήθως αυτοί πηγάζουν από το ίδιο το παιδί και το περιβάλλον του.
Εστιάζοντας στη σχολική επίδοση του παιδιού είναι προφανές ότι αυτή σχετίζεται άμεσα με το παιδί, το σχολικό περιβάλλον και το οικογενειακό περιβάλλον.
Το παιδί.
Ο πρώτος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την σχολική επίδοση είναι η νοητική ικανότητα. Τα παιδία με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης έχουν μέτρια ή χαμηλή επίδοση. Άλλος παράγοντας μπορεί να θεωρηθεί η απουσία προσωπικών κινήτρων. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδιών από τα οποία απουσιάζουν κίνητρα για μάθηση. Πιο συγκεκριμένα, τα κίνητρα που έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του παιδιού μπορεί να είναι η εσωτερική ικανοποίηση, η περιέργεια, η επιθυμία για μάθηση. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθούν και οι συναισθηματικές διαταραχές. Πολλές είναι οι περιπτώσεις παιδιών που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες ή απαιτήσεις των εκπαιδευτικών ή των γονιών τους, με αποτέλεσμα να κλονίζονται συναισθηματικά και έτσι να μην μπορούν να αποδώσουν. Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι οι αισθητηριακές ανεπάρκειες, όπως η ελλειμματική ακοή ή όραση αλλά και η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών κάθε τύπου.
Σχολικό περιβάλλον.
Το σχολείο από μόνο του μπορεί να αποτελέσει ένα αγχωτικό περιβάλλον για το παιδί. Κυρίως στις πρώτες τάξεις του δημοτικού ορισμένα παιδία δεν μπορούν να συνηθίσουν τους νέους ρυθμούς ζωής τους. Ωστόσο για τα παιδία που εντάσσονται πλήρως σε αυτό, υπάρχουν άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την επίδοση τους όπως αυτός της διδασκαλίας. Οι συνθήκες που επικρατούν στην σχολική τάξη και οι μέθοδοι διδασκαλίας επηρεάζουν άμεσα τους μαθητές. Ο εκπαιδευτικός παίζει κυρίαρχο ρόλο στην επίδοση των μαθητών. Οι προσδοκίες του, οι γνώσεις του και ο χαρακτήρας του επιδρούν στους μαθητές.
Οικογενειακό περιβάλλον.
Η οικογένεια είναι η πρώτη μορφή ομάδας στην οποία είναι ενταγμένο ένα παιδί. Είναι πια κοινά αποδεκτό πως ο τρόπος διαπαιδαγώγησης ένας παιδιού από τους γονείς του το ακολουθεί στην μετέπειτα κοινωνική του ζωή. Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να μεγαλώνει σε ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον, όπου μπορεί να του παρέχει τα απαραίτητα εφόδια για την σωματική αλλά και πνευματική του ανάπτυξη. Παραπάνω έγινε αναφορά στα προσωπικά κίνητρα του παιδιού, με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και τα κίνητρα του περιβάλλοντος του. Αυτά μπορεί να είναι για παράδειγμα η επιβράβευση, η ενθάρρυνση, η ποινή. Σε μια οικογένεια σημαντικός είναι και ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται γεγονότα και καταστάσεις. Αρκετοί είναι οι μαθητές που κάνουν πολλές απουσίες από το σχολείο για λόγους ασθένειας ή οικογενειακούς. Αυτά τα παιδιά χάνουν πολλές διδακτικές ώρες οι οποίες κατά βάση δεν αναπληρώνονται και έτσι δεν έχουν αρκετές ευκαιρίες για μάθηση. Σε κάθε περίπτωση, για το καλό του παιδιού η οικογένεια πρέπει να είναι η πρώτη που θα του εξασφαλίζει ευκαιρίες. Ευκαιρίες για μάθηση, ευκαιρίες για γνώση, ευκαιρίες για ζωή. Οι γονείς πρέπει να βρίσκονται σε άμεση επαφή με το παιδί τους, τον εκπαιδευτικό και του ειδικούς αγωγούς. Να είναι πρόθυμοι για συνεργασία προκειμένου να προσφέρουν στο παιδί τους τον βέλτιστο τρόπο να εξασφαλίσει το μέλλον που του ταιριάζει και του αξίζει με σωστές βάσεις και αρχές.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν τους παράγοντες που επηρεάζουν τη σχολική επίδοση των παιδιών. Σαν γονείς πρέπει να ενδιαφερθούμε για τις ικανότητες του παιδιού μας και να τις ενισχύσουμε. Σαν εκπαιδευτικοί πρέπει να προσαρμόσουμε την διδασκαλία μας στο κάθε παιδί ξεχωριστά με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες του.
Δυο δώρα κάνε στα παιδιά. Ρίζες να κρατηθούν και φτερά για να πετάξουν…
