Ένα εξαιρετικό άρθρο του Κώστα Γεωργουσόπουλου στα «Νέα Σαββατοκύριακο» της 4-5 Απριλίου με τίτλο το «Έπος της λοιμικής» μας δίνει μια περιληπτική αλλά πολύ ουσιαστική εικόνα τραγικών παγκόσμιων γεγονότων που αφορούσαν την υγεία και πως πέρασαν στη συλλογική μνήμη και επηρέασαν την λογοτεχνία.
Ενδεικτικά ο σαν παραμύθι κατακλυσμός του Νώε και ο άλλος με μόνους επιζώντες την Πύρρα και τον Δευκαλίωνα.
Γιατί δεν ήταν μόνο τα νερά που κατέκλυσαν τα πάντα, ήταν και τα επιπλέοντα πτώματα κι οι αρρώστιες που προήλθαν απ’ αυτά.
Οι επτά πληγές του Φαραώ στην Παλαιά Διαθήκη κι η σωτηρία που πρόσφερε ο αιχμάλωτος στην Αίγυπτο Εβραίος Ιωσήφ.
Στον Όμηρο πάλι αναφέρεται ο λοιμός που έσπειρε ο Απόλλωνας στην Τροία και στην Αρχαία Αθήνα ο γνωστός λοιμός στο β΄έτος του Πελοποννησιακού πολέμου (430 πχ) και περιγράφει ο Θουκυδίδης.
Αλλά και στην Ευρώπη χολέρες, πανδημίες και πανώλες περιγράφονται και κατακλύζουν την Ευρωπαική λογοτεχνία.
Παρόμοιες καταγραφές είχαμε σε πάμπολλες χώρες σε Αμερική, Αφρική, Ασία( Ινδικό έπος Μαχαμπαράτα, Φινλανδικό Καχεβάλα).Πέρα από ποικίλες καταγραφές σε εκκλησιαστικά κυρίως βιβλία έχομε κι εμείς το αριστούργημα της δημοτικής μας παράδοσης το τραγούδι «του νεκρού αδελφού»
Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη…,
την κόρη τη μονάκριβη την πολυαγαπημένη,
την είχες δώδεκα χρονώ κι ήλιος δε σου την είδε!.
—————————————————–
Προξενητάδες ήρθανε από τη Βαβυλώνα,
να πάρουνε την Αρετή πολύ μακριά στα ξένα.
————————————————————————-
Οι οχτώ αδερφοί δε θέλουνε κι ο Κωσταντίνος θέλει.
—————————————————————————-
Και σαν την επαντρέψανε την Αρετή στα ξένα,
κι εμπήκε χρόνος δίσεχτος και μήνες οργισμένοι
κι έπεσε το θανατικό, κι οι εννιά αδερφοί πεθάναν,
βρέθηκε η μάνα μοναχή σαν καλαμιά στον κάμπο
Σ’ όλα τα μνήματα έκλαιγε, σ’ όλα μοιρολογιόταν,
στου Κωσταντίνου το μνημειό ανέσπα τα μαλλιά της.
«Ανάθεμά σε, Κωσταντή, και μυριανάθεμά σε,
οπού μου την εξόριζες την Αρετή στα ξένα!
————————————————————————-
Από το μυριανάθεμα και τη βαριά κατάρα,
η γης αναταράχτηκε κι ο Κωσταντής εβγήκε.
Κάνει το σύγνεφο άλογο και τ’ άστρο χαλινάρι,
και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να της τη φέρει
Και ο Κωνσταντής την έφερε και όπως τελειώνει το τραγούδι του «νεκρού του αδελφού»
Μάνα και κόρη αγκαλιάστηκαν κι απέθαναν κι οι δύο.
Μια τραγική ιστορία πανδημίας που έγινε τραγούδι και δεν είναι το μόνο.
Μολυσματικές ασθένειες ,πανδημίες, εγκλεισμοί, επηρέασαν την λογοτεχνία όλων των λαών. Να θυμηθούμε το εξαίρετο έργο της Victoria Hislop «Το Νησί» για τους έγκλειστους στη Σπιναλόγκα ως και το έξοχο μυθιστόρημα «Γη και νερό»του σπουδαίου Έλληνα πεζογράφου Γουλιέλμου Άμποτ για την εξέγερση των λεπρών της Σπιναλόγκας .
Ας θυμηθούμε με την ευκαιρία τους δικούς μας λουβούς στο Λαφάσι ως ελάχιστη απόδειξη πως οι μολυσματικές ασθένειες πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν.
Σήμερα ,με όσα δύσκολα συμβαίνουν με τους Κορωνοϊούς, με τη βοήθεια της τηλεόρασης γίναμε όλοι μάρτυρες σε τραγικές καταστάσεις και συμμέτοχοι σ’έναν αγώνα σωτηρίας όσο κι αν το τίμημα είναι βαρύ κι αυτά όλα σίγουρα θα πάρουν τη θέση τους.
