*Νικήτας Σκ.Καραφυλλάκης, Εκπαιδευτικός, Σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Μαράσλειος Παιδαγωγική
Αν για όλους τους μαθητές η 13η Σεπτεμβρίου ήταν μια σημαντική μέρα, η αρχή μιας καινούργιας σχολικής χρονιάς, για τα παιδιά που για πρώτη φορά πατούσαν το πόδι τους στο νηπιαγωγείο ή στο δημοτικό σχολείο, ήταν ένα μοναδικό γεγονός, ορόσημο στη ζωή τους.
Τώρα πια, το νήπιο και το «πρωτάκι» απομακρύνεται από το στενό, φιλικό περιβάλλον της οικογένειάς του και μπαίνει σ’ έναν ευρύτερο κι άγνωστο χώρο της σχολικής κοινότητας.
Συναισθήματα ανησυχίας, φόβου και αγωνίας κυριαρχούν στην ψυχή του αλλά και σ’ ολόκληρη την οικογένεια. Θ’ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου περιβάλλοντος; Θα προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες υποχρεωτικής φοίτησης και παρακολούθησης του σχολικού προγράμματος; Ποια πρέπει να είναι η στάση των γονιών του; Πώς μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλή και απρόσκοπτη ένταξή του; Με ποιον τρόπο θα αντιμετωπίσουν τυχόν δυσκολίες και προβλήματα σε θέματα συμπεριφοράς, πειθαρχίας και μάθησης; Το σχολείο (διδακτήριο, μέσα διδασκαλίας, εκπαιδευτικοί) πόσο μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας κατάλληλης ατμόσφαιρας για την πραγματοποίηση των βασικών παιδευτικών στόχων του; (προσφορά γνώσεων, ανάπτυξη δεξιοτήτων, καλλιέργεια ήθους, διαμόρφωση χαρακτήρων, κοινωνικοποίηση κ.τ.λ.).
Ο εκπαιδευτικός (δάσκαλος ή νηπιαγωγός), ιδιαίτερα όταν είναι έμπειρος, όπως πρέπει να είναι στις περιπτώσεις αυτές, γνωρίζει τη σημασία του ευνοϊκού ψυχολογικού κλίματος, ενθαρρύνει τα πρώτα φτερουγίσματα των παιδιών στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό σχολείο. Υποδέχεται ζεστά και φιλικά, με οικειότητα και αγάπη όλα τα παιδιά. Προσπαθεί από την αρχή να γνωρίσει όλα εκείνα τα στοιχεία της προσωπικότητας που συνθέτουν τη μαθητική τους εικόνα. Μια εικόνα που συμπληρώνεται με τις απαραίτητες πληροφορίες που δίνει το σπίτι, η οικογένεια, στα πλαίσια μιας στενής συνεργασίας με το σχολείο. Σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης του ρόλου και της συμβολής που έχουν και οι δύο αυτοί παράγοντες αγωγής στην ομαλή πορεία της πνευματικής ανάπτυξης και ψυχικής υγείας των παιδιών.
Η πρώτη περίοδος του ενσχολισμού είναι σ’ έναν μεγάλο βαθμό καθοριστική για το μαθητικό μέλλον. Άστοχοι και αδέξιοι χειρισμοί εκ μέρους του σχολείου ή της οικογένειας είναι δυνατό να προκαλέσουν σοβαρούς ψυχικούς τραυματισμούς που δύσκολα θεραπεύονται στη συνέχεια. Σ’ αυτή την περίοδο έχουν τις ρίζες τους πολλοί αμυντικοί μηχανισμοί και συμπλέγματα που εκδηλώνονται με φαινόμενα, όπως η ανορεξία, η ονυχοφαγία, το θήλασμα των δακτύλων, οι εμετοί, η σχολική φοβία, το παιδικό πείσμα και ψέμα κ. ά.
Τι ζητάει το παιδί από μας; Σεβασμό της προσωπικότητάς του. Προϋποθέσεις για να κτίσει την αυτονομία του. Τόνωση του ηθικού και της αισιοδοξίας του. Ενθουσιασμό και ενθάρρυνση. Όχι συγκρούσεις και συγκρίσεις. Όχι καταπίεση. Όχι αθέμιτο ανταγωνισμό και στραγγαλισμό της παιδικής του φύσης. Οι συνηθισμένες φράσεις που εκτοξεύονται από το οικογενειακό περιβάλλον: «Τώρα τελειώνουν τα παιχνίδια, δεν πας πουθενά, αν δεν τελειώσεις τα μαθήματά σου, θα το πω στο δάσκαλό σου» και τόσες άλλες απειλές καταστρέφουν τη θετική στάση του απέναντι στο σχολείο. Σκοτώνουν τη χαρά της γνώσης, γκρεμίζουν την εικόνα του δασκάλου ως πνευματικού πατέρα και το αποτέλεσμα είναι ένα: Η σχολική αποτυχία με όλα τα επακόλουθα.
Η οικογένεια οφείλει για το καλό των παιδιών της να περιβάλλει με απόλυτη εμπιστοσύνη τον εκπαιδευτικό. Σχόλια και κρίσεις σε βάρος του σχολείου μπροστά στα παιδιά πληγώνουν και μειώνουν τον ενθουσιασμό και τον ζήλο μαθητών και δασκάλων. Εκείνο που χρειάζεται, πριν και πάνω απ’ όλα, είναι μια στενή και συχνή συνεργασία γονιών και δασκάλων με προληπτικό και όχι κατασταλτικό χαρακτήρα και προσανατολισμό. Είναι λάθος μας να θυμόμαστε αυτή την επικοινωνία κάθε φορά που παρουσιάζεται κάποιο πρόβλημα, ή στο τέλος κάθε τριμήνου, περιορίζοντας το ενδιαφέρον μας μόνο σε θέματα επίδοσης και γνώσης και παραβλέποντας τόσες άλλες πτυχές από την προσωπικότητα των παιδιών μας, εξίσου, αν όχι σημαντικότερες από τη μάθηση.-
Κάλυμνος, Σεπτέμβρης 2021
Νικήτας Σκ. Καραφυλλάκης
