Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Του Παναγιώτη Γιαμαίου, εξ ονόματος του Δ.Σ. του Αναγνωστηρίου
Μέσα στην αλληλουχία των έντονων και σύνθετων προβλημάτων που βιώνουμε τελευταία, συμπεριλαμβανομένης, ασφαλώς, και της πανδημίας, η οποία συνεχίζει να επιμένει για δεύτερο χρόνο, ατόνησαν και οι γιορτές, οι ευχάριστοι σταθμοί στη ζωή μας, που στο πλαίσιο της κανονικότητας δίνανε χρώμα και γεύση αλλά και νόημα στην καθημερινότητά μας.
Στον ετήσιο εορταστικό κύκλο,περίοπτη θέση κατέχει, δικαίως, η γιορτή των Τριών Ιεραρχών. Μια γιορτή που καθιερώθηκε επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιου Κομνηνού, στα μέσα του 11ου αιώνα μ.Χ. Το 1841, η Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσισε για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών να θεωρείται γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων. Την πρόταση αυτή υιοθέτησε αργότερα η Πολιτεία με σχετικό νόμο. Κι έτσι καθιερώθηκε η γιορτή των Γραμμάτων, των μαθητών, των διδασκάλων, των επιστημόνων, της Παιδείας γενικότερα.
Οι τρείς μεγάλες αυτές μορφές της Εκκλησίας μας αξίζουν αυτή την τιμή, γιατί, σε δύσκολους και σκοτεινούς καιρούς, κατάφεραν να συζεύξουν κατά τρόπο θαυμάσιο και απαράμιλλα αρμονικό τη φιλοσοφική κατάρτιση με τη γνήσια κι ανόθευτη Ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι μαθητές του Χριστού μαθήτευσαν όλα τα έθνη, αλλά οι Τρεις Ιεράρχες θεμελίωσαν στέρεα τη χριστιανική διδασκαλία.
Ήταν φορείς πλατιάς μόρφωσης,«μέγιστοι φωστήρες» και παιδαγωγοί. Πρωτοστάτησαν ως Ιεράρχες, παιδαγωγοί και συγγραφείς στην απελευθέρωση του ανθρώπινου πνεύματος από τις προκαταλήψεις και τα στεγανά εκείνης της εποχής, για να δομήσουν ένα στέρεο δόγμα, να θεμελιώσουν την πίστη, με βάση και αφετηρία τον Λόγο ως λογική και πνεύμα και τον Άνθρωπο.
Έζησαν, έδρασαν και μεγαλούργησαν κατά τον 4ο αιώνα.Με τη βιωτή τους αποτέλεσαν κι αποτελούν πρότυπα για όλους. Και τούτο γιατί:Θεωρία και πράξη στη ζωή τους βρίσκονταν σε πλήρη συμφωνία. Αυτά που δίδασκαν, αυτά έπρατταν.Γι΄αυτό αποτελούν ακλόνητους οδοδείκτες στη ζωή κάθε ανθρώπου.
Οι Τρεις Μεγάλοι Διδάσκαλοι τίμησαν κι αξιοποίησαν τη γνώση που προσφέρει στον άνθρωπο η επιστήμη (Φιλοσοφία, Μαθηματικά, Αστρονομία, Φυσική, Ιατρική, Ρητορική κλπ.) από τη μια και χαλύβδωσαν την χριστιανική πίστη από την άλλη. Κινήθηκαν σοφά, στο πλαίσιο της παραδοχής, ότι: «Ο Θεός έδωκενανθρώποιςεπιστήμηνενδοξάζεσθαι εν τοις θαυμασίοις αυτού». Δηλαδή: Ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους την ιατρική επιστήμη, ώστε να δοξάζεται με τα θαυμάσια αυτού έργα ή ακόμη: «Τίμα ιατρόν προς τας χρείας αυτού τιμαίς αυτού και γαρ αυτόν έκτισε Κύριος». Δηλαδή: Τίμα τον γιατρό, όπως του αρμόζει, έχων άλλωστε υπόψη σου τις υπηρεσίες του στις ανάγκες σου, διότι ο Κύριος δημιούργησε αυτόν. Σοφία Σειράχ κεφ. ΛΗ (38), στίχοι 1-15. Αυτά δεν είναι πολύ επίκαιρα και σήμερα;
Οι Τρεις Ιεράρχες έχουν μιλήσει κι έχουν γράψει για όλα τα δεινά που ταλανίζουν κάθε κοινωνία, όπως και τη σημερινή, Και για όλα προτείνουν δοκιμασμένες, χειροπιαστές, σοφές, αληθινές οδηγίες -συμβουλές. Η όποια παραβατικότητα στην ενηλικίωση, υποστηρίζουν όλοι, ξεκινάει από την παιδική ηλικία. Γι΄αυτό ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος εστιάζει στην ευθύνη για τη διάπλαση των παιδιών στους γονείς- κηδεμόνες και στους δασκάλους Η αρετή, έλεγε, κατακτάται μέσω του εθισμού στο αγαθό, εφόσον στην ψυχή του ανθρώπου κατοικοεδρεύουν δύο αντιμαχόμενες ροπές, το καλό και το κακό, το έλλογο και το άλογο. Κατά τον Δημοσθένη του Χριστιανισμού, σκοπός της ζωής του ανθρώπου είναι ο συνεχής αγώνας για την πνευματική ανέλιξη και ψυχική τελείωσή του. Αν υιοθετήσουμε και κάνουμε πράξη αυτή την παραίνεση, ο κόσμος θα αλλάξει. Θα γίνει καλύτερος. Με λιγότερο πόνο, λιγότερο κλάμα, λιγότερη δυστυχία…
Δεκαέξι αιώνες μετά, ζούμε στην εποχή της γνώσης, της επιστήμης, της τεχνολογίας, της ηλεκτρονικής επανάστασης. Όλα αυτά φέρανε θαυμαστά αποτελέσματα στη ζωή μας. Παράλληλα, όμως, σκλήρυναν την καρδιά μας. Εύκολα αποπροσανατολιζόμαστε από την αναζήτηση του πραγματικού στόχου της ζωής κι αγωνιζόμαστε να βρούμε το στόχο αυτής της ζωής εκεί που δεν υπάρχει. Τα γρανάζια των μηχανών μάς έδωσαν, αναμφίβολα, δύναμη. Πολλές φορές, όμως, αυτή η δύναμη γίνεται η πηγή της αδυναμίας μας.
Οι Τρεις Ιεράρχες που τιμούμε σήμερα, ευαγγελίστηκαν τούτο: Ο δρόμος για την αλήθεια-και η αλήθεια είναι η γνώση του κόσμου-φιλτράρεται μέσα από το καθαρτήριο της ψυχής μας. Ας ακολουθήσουμε τις συμβουλές και το παράδειγμά τους. Σίγουρα θα ωφεληθούμε πολλαπλώς…
Και του χρόνου και χωρίς κωλύματα.
