Η 7η Μαρτίου 1948 αποτελεί σταθμό στην ιστορία της Δωδεκανήσου, καθώς σηματοδοτεί την πολυπόθητη ενσωμάτωση της με την Ελλάδα. Είναι μια ημέρα μνήμης και συγκίνησης, αφιερωμένη στους προγόνους μας που πάλεψαν με αυταπάρνηση για να κρατήσουν ζωντανή την ελληνική ταυτότητα των νησιών μας.
Στο πλαίσιο αυτής της ιστορικής επετείου, φέρνουμε στο φως τη συγκλονιστική μαρτυρία του αείμνηστου Καλύμνιου αγωνιστή Σκεύου Γιαλλούρη, στον γιο του, Νικόλα Γιαλλούρη, δάσκαλο. Ο Σκεύος Γιαλλούρης, μαζί με συναγωνιστές του, φυλακίστηκε για χρόνια στις ιταλικές φυλακές, βιώνοντας απάνθρωπες συνθήκες, αλλά και διατηρώντας άσβεστη την ελπίδα για την πατρίδα.
Του Νικολάου Γιαλλούρη ,δασκάλου
Η 7η Μαρτίου 1948, ημέρα της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, είναι ημέρα μνήμης και συγκίνησης.
Θυμόμαστε τους προγόνους μας, που αγωνίστηκαν για τα νησιά μας, κρατώντας ζωντανή την ελληνική τους ταυτότητα. Νιώθουμε συγκίνηση, γιατί αυτή η ημέρα είναι σταθμός στη μακραίωνη ιστορία μας, γραμμένη από γενιές που πάλεψαν για την ελευθερία.
Ακολουθούν γεγονότα για καλύμνιους αγωνιστές που φυλακίστηκαν για χρόνια στην Ιταλία, όπως τα αφηγήθηκε ένας από αυτούς, ο αείμνηστος Σκεύος Γιαλλούρης στον γιο του, Νικόλα Γιαλλούρη, δάσκαλο.
«…Ήταν 6 Ιουλίου του 1937 όταν μας συνέλαβαν. Μας πήραν από τα σπίτια μας, μας πήγαν στη Ρόδο, στις φυλακές Κοσκινού. Εκεί, πίσω από τα σίδερα, περιμέναμε έξι-επτά μήνες μέχρι να γίνει η δίκη μας. Η απόφαση ήταν βαριά: καταδικαστήκαμε για πολιτική και στρατιωτική κατασκοπία εναντίον της Ιταλίας. Έτσι μας είπαν.
Εγώ, για 19 χρόνια φυλακή. Το ίδιο και ο Μιχάλης Γουρλάς, ο Αντώνης Κουσκούτης, ο Παντελής Χατζησμάλης, ο Βασίλης Γαβαλάς. Ο αδερφός μου Δημήτρης Γιαλλούρης καταδικάστηκε για 21 χρόνια φυλακή, όπως και ο Μικές Ορφανός και ο Νικόλας Σβύνος. Ο Σκεύος Ζερβός και ο Μανώλης Γιαννικουρής καταδικάστηκαν σε 23 χρόνια φυλακή.
Όταν ήρθε η ώρα της μεταφοράς μας, μας έβαλαν στο πλοίο Citta di Bari. Δυο μέρες θα ταξιδεύαμε για το Μπάρι. Είχαμε κάνει μια συμφωνία μεταξύ μας: όταν θα περνούσαμε από τον Ισθμό της Κορίνθου, θα πηδούσαμε από τα φινιστρίνια της καμπίνας μας. Ήταν η μόνη μας ευκαιρία να ξεφύγουμε. Μα οι Ιταλοί το κατάλαβαν. Μόλις πλησιάσαμε στην είσοδο του Ισθμού, μας πέρασαν χειροπέδες. Δεν μπορέσαμε να κάνουμε τίποτα.
Δύο μέρες μετά, μας έστειλαν στις φυλακές της Φότζια. Ξανά δυο μέρες και αλλάξαμε φυλακή – αυτή τη φορά στην Ανκόνα. Εκεί μας χώρισαν. Εμένα με έστειλαν στις φυλακές του Rocca di Spoleto, ψηλά, πάνω σε έναν λόφο, σ’ έναν παλιό πύργο. Ο Μιχάλης ο Γουρλάς και ο αδερφός μου, ο Δημήτρης Γιαλλούρης, κατέληξαν στο Fossano. Ο Νικόλας ο Σβύνος πήγε στη φυλακή της Νάπολης. Ο Μικές Ορφανός, ο Παντελής Χατζησμάλης και ο Αντώνης Κουσκούτης στο Castelfranco Emilia. Ο Βασίλης ο Γαβαλάς στις φυλακές της Civitavecchia.
Τα χρόνια περνούσαν. Οι μέρες στην απομόνωση ήταν ατελείωτες. Όμως, το 1941, μας μάζεψαν όλους στο Castelfranco Emilia, αυτή τη φορά υπό τη διοίκηση των Γερμανών. Ο Νικόλας ο Σβύνος έμεινε στις φυλακές του San Gimignano. Ο Μιχάλης ο Γουρλάς, όμως, δραπέτευσε μαζί με κάποιους Ιταλούς και ανέβηκε στα βουνά. Έγινε αντάρτης, πολέμησε με τους παρτιζάνους και έφτασε να γίνει ταγματάρχης.
Αυτά τα χρόνια μας σημάδεψαν. Δεν ξεχνιούνται. Ο πόνος, η πείνα, ο φόβος, αλλά και η ελπίδα πως κάποια μέρα θα ξαναβλέπαμε την πατρίδα μας… Την Κάλυμνό μας, που την είδαμε τελικά μετά από 8,5 χρόνια στις φυλακές της Ιταλίας.….»
Στη φωτογραφία:
Όρθιοι από αριστερά: Μικές Ορφανός, Μιχάλης Γουρλάς, Παντελής Χατζησμάλης, Σκεύος Γιαλλούρης
Καθήμενοι: Δημήτρης Γιαλλούρης, Αντώνης Κουσκούτης, Βασίλης Γαβαλάς. Απουσιάζει ο Νικόλας Σβύνος
Στις υπόλοιπες φωτογραφίες, οι φυλακές Rocca di Spoleto, από την επίσκεψη της οικογένειας του Νικόλα Γιαλλούρη και οι φυλακές του Castelfranco Emilia, από την επίσκεψη της οικογένειας του Νικόλα Γουρλά.
