Μια ιστορική καμπή για το περιβαλλοντικό μέλλον της Καλύμνου αποτέλεσε η συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Τρίτης 8 Απριλίου 2025, με αποκλειστικό θέμα τη διαχείριση απορριμμάτων και την απόφαση για την παύση λειτουργίας του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) στα Γιαννοχώραφα. Η συνεδρίαση χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερης σημασίας και διήρκησε 3 ώρες και 20 λεπτά, ενώ σημειώθηκε ομόφωνη απόφαση όλων των παρατάξεων και των παρόντων δημοτικών συμβούλων.
Η παρουσία στη συνεδρίαση του Περιφερειάρχη Γιώργου Χατζημάρκου, του Αναπληρωτή Περιφερειάρχη Απόστολου Ασπράκη, του Χωρικού Αντιπεριφερειάρχη Δωδεκανήσου Χρήστου Ευστρατίου, του Γενικού Διευθυντή του ΦΟΔΣΑ Χρήστου Γαμβρούδη και του Επάρχου ΠΕ Καλύμνου Μανώλη Μουσελλή, υπογράμμισε τη βαρύτητα της απόφασης.
Ηχηρή τοποθέτηση του Περιφερειάρχη
Ο Περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος στην τοποθέτησή του έκανε λόγο για μια «μεγάλη ημέρα», όχι μόνο για την Κάλυμνο, αλλά για ολόκληρη τη Δωδεκάνησο και την Ελλάδα. «Το ντροπιαστικό αυτό “ηφαίστειο” εδώ στην Κάλυμνο, προσβάλλει την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Προσβάλλει την ταυτότητα μας», τόνισε με έμφαση, χαρακτηρίζοντας την ύπαρξη της Χωματερής ως περιβαλλοντική και πολιτισμική προσβολή.
Αναφέρθηκε εκτενώς στις προσπάθειες που έγιναν για την εξυγίανση του ΧΥΤΑ Κω, στον οποίο θα μεταφέρονται προσωρινά τα απορρίμματα της Καλύμνου, και στράφηκε ευθέως κατά του Δημάρχου Κω, κάνοντας λόγο για «παθογένειες» και «αντιλήψεις που μας κράτησαν στάσιμους». Ξεκαθάρισε πως η προσφυγή του Δήμου Κω στο ΣτΕ δεν τον ανησυχεί, καθώς στρέφεται κατά κυβερνητικής απόφασης, όχι της Περιφέρειας, του ΦΟΔΣΑ ή του Δήμου Καλυμνίων.
Τόνισε ότι εκτελεί το καθήκον του εφαρμόζοντας την νομοθεσία και τους κανόνες που έχουν τεθεί και από αυτούς που σήμερα αντιδρούν και εργάζεται με τους συνεργάτες τους με καθαρότητα, με διαφάνεια ,με λογοδοσία .Είμαστε αποφασισμένοι όπως τόνισε να βάλουμε τέλος στις τελευταίες χωματερές που έμειναν στα νησιά μας, όπως αυτές της Καλύμνου και της Κω, αγνοώντας το λεγόμενο “πολιτικό.κόστος”, εφαρμόζοντσς κανόνες χρηστής και υπεύθυνης διοίκησης και τον νόμο.
Ο Περιφερειάρχης απάντησε σε ερωτήματα που τέθηκαν από τους επικεφαλής των δημοτικών Παρατάξεων Γιάννη Γαλουζή, Γιώργο Μαύρο, Σάκη Χούλη για το θέμα της μεταφοράς των απορριμμάτων στην Κω, ως ενδιάμεση λύση αλλά και στην τοποθέτηση του Δ.Διακομιχάλη που συμμετείχε με τηλεδιάσκεψη και αναφέρθηκε στη λύση της δεματοποίησης που είχε σχεδιαστεί επί δημαρχίας του.
Επίσης στο ερώτημα που τέθηκε από τον πρώην Δήμαρχο Γιάννη Γαλουζή αν τον ανησυχεί η ΑΙΤΗΣΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ που κατατέθηκε από το Δήμο Κω στο ΣτΕ και αν υπάρχει εναλλακτική λύση σε περίπτωση που το ΣτΕ τη κάνει δεκτή επανέλαβε την απάντηση που είχε δώσει σε σχετικό ερώτημα στη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το μεσημέρι “Καθόλου. Η προσφυγή δεν είναι εναντίον μας αλλά κατά κυβερνητικής απόφασης. Δεν με προβληματίζει.”
Ενημέρωση από τον ΦΟΔΣΑ και σημαντικές δράσεις
Ο Γενικός Διευθυντής του ΦΟΔΣΑ Χρήστος Γαμβρούδης παρείχε τεχνική ενημέρωση για τη μεταβατική διαχείριση, τη διαγωνιστική διαδικασία μεταφόρτωσης απορριμμάτων (έως 6.000 τόνους ετησίως), καθώς και για τις δύο Μονάδες Επεξεργασίας που θα κατασκευαστούν σε Κάλυμνο και Κω. Η Μονάδα Προεπεξεργασίας Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Απορριμμάτων (ΜΠΑΑα) στην Κάλυμνο και η Μονάδα Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Απορριμμάτων (ΜΑΑα) στην Κω θα εξυπηρετούν από κοινού τα δύο νησιά, ενώ τα υπολείμματα από την Κάλυμνο θα μεταφέρονται για περαιτέρω επεξεργασία στην Κω.
Η διάρκεια του έργου, που εντάσσεται στο πλαίσιο ΣΔΙΤ, είναι 27 έτη, με στόχο την πλήρωση των περιβαλλοντικών στόχων βάσει της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Επίσης ο Περιφερειάρχης ανακοίνωσε την εφαρμογή δράσεων για τη διαχείριση ειδικών ρευμάτων αποβλήτων. Από 1η Ιουνίου 2025 ενεργοποιείται εφαρμογή για την παραλαβή ηλεκτρικών συσκευών και ρουχισμού κατόπιν συνεννόησης, ενώ θα διατεθούν και κομποστοποιητές σε νοικοκυριά για τα οργανικά απόβλητα.
Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου
Πριν τεθεί σε ψηφοφορία το θέμα ” Λήψη απόφασης για το κλείσιμο του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (Χ.Α.Δ.Α.) του Δήμου Καλυμνίων” το λόγο πήρε ο Δήμαρχος Καλυμνίων Ιωάννης Μαστροκούκος ο οποίος έκανε κάποιους σχολιασμούς και αναφέρθηκε στο αποφασιστικό μέρος της απόφασης που θα ψηφιστεί και που παραθέτουμε.
Τα κύρια σημεία την απόφασης που ελήφθη και ψηφίστηκε ομόφωνα αναφέρουν:
1.Την παύση λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. Δήμου Καλυμνίων στη θέση «ΓΙΑΝΝΟΧΩΡΑΦΑ», με την συμβασιοποίηση και έναρξη υλοποίησης της μεταβατικής διαχείρισης των ΑΣΑ Καλύμνου.
2. Η μεταβατική διαχείριση των ΑΣΑ Καλύμνου περιλαμβάνει τη θαλάσσια μεταφορά στον πλησιέστερο νόμιμο αποδέκτη σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία σε εφαρμογή της ΥΠΕΝ/ΓρΓΓΣΔΑ/95512/588 -10/9/2024 και της Αναθεωρημένης Μελέτης ΠΕΣΔΑ
Νοτίου Αιγαίου.
Επισημαίνεται ότι και κατά τη διάρκεια της μεταβατικής διαχείρισης των ΑΣΑ, προβλέπεται επιπλέον των σύμμεικτων η ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής από τον Δήμο Καλύμνίων (ενδεικτικά ρεύματα αποβλήτων όπως : Ανακυκλώσιμα Υλικά (ΑΥ), ΑΗΗΕ/ΗΗΕ, Μπαταρίες, Ογκώδη, Ειδικά ρεύματα όπως το Ξύλο, Κλαδιά, κ.α).
Η διαδικασία ανάθεσης μέσω διεθνούς διαγωνισμού για τη μεταβατική διαχείριση ΑΣΑ Καλύμνου ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2024 (από τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου) και εκτιμάται η έναρξη της μεταβατικής διαχείρισης, εφόσον η διαγωνιστική διαδικασία κυλήσει ομαλά, εντός των επόμενων μηνών. Η διαγωνιστική διαδικασία περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσίας μεταφόρτωσης αποβλήτων έως 6.000 tn/έτος από σταθμό μεταφόρτωσης (ΣΜΑ) που θα εγκατασταθεί εντός του γηπέδου της προβλεπόμενης ΟΕΔΑ Καλύμνου (το οποίο έχει παραχωρηθεί κατά χρήση σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία στον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου) και τη θαλάσσια μεταφορά τους σε νόμιμο αποδέκτη εκτός της Καλύμνου.
Στην απόφαση γίνεται αναφορά ότι την 4η Φεβρουαρίου 2025 η Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ ενέκρινε την υλοποίηση του έργου «Μονάδες Ολοκληρωμένης Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Αποβλήτων Δήμων Κω και Καλυμνίων μέσω ΣΔΙΤ» με την υπαγωγή του στις διατάξεις του ν. 3389/2005 (Α΄ 232). Το έργο το οποίο θα υλοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ θα έχει διάρκεια 27 έτη και αποτελείται από μια Μονάδα Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Απορριμμάτων (ΜΑΑα) και έναν ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) στην Κω και μια Μονάδα Προεπεξεργασίας Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Απορριμμάτων (ΜΠΑΑα) στην Κάλυμνο. Τα υπολείμματα επεξεργασίας της ΜΠΑΑα Καλύμνου θα οδηγούνται προς περαιτέρω επεξεργασία στη ΜΑΑα της Κω. Σκοπός η πλήρωση των περιβαλλοντικών στόχων που έχουν τεθεί από την εθνική νομοθεσία και τις κοινοτικές οδηγίες σχετικά με τη διαχείριση στερεών αστικών αποβλήτων.
Επίσης στην ίδια απόφαση ζητείται από το ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΑΔΑ, αφού λάβει υπόψη τα ανωτέρω να προβεί στην έκδοση άδειας αποκατάστασης ΧΑΔΑ Καλύμνου, που αποτελεί προϋπόθεση για την εκπόνηση οριστικής μελέτης αποκατάστασης του ΧΑΔΑ
Ο χρόνος κατάργησης και αποκατάστασης του ΧΑΔΑ (Χωματερής)
Συμπερασματικά και αναφορικά με το χρονικό πλαίσιο οριστικής κατάργησης της Χωματερής, αυτό εξαρτάται από το χρόνο συμβασιοποίησης και έναρξη υλοποίησης της μεταβατικής διαχείρισης των ΑΣΑ Καλύμνου, ήτοι της μεταφοράς των απορριμμάτων εκτός Καλύμνου στο ΧΥΤ Κω Όπως αναφέρεται στην απόφαση “εκτιμάται η έναρξη της μεταβατικής διαχείρισης, εφόσον η διαγωνιστική διαδικασία κυλήσει ομαλά, εντός των επόμενων μηνών” .
Επίσης ο Δήμος Καλυμνίων προβλέπεται και έχει την υποχρέωση κατά τη διάρκεια της μεταβατικής διαχείρισης των ΑΣΑ, επιπλέον των σύμμεικτων στην ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής με μέριμνα του (ενδεικτικά ρεύματα αποβλήτων όπως : Ανακυκλώσιμα Υλικά (ΑΥ), ΑΗΗΕ/ΗΗΕ, Μπαταρίες, Ογκώδη, Ειδικά ρεύματα όπως το Ξύλο, Κλαδιά, κ.α).
Παράλληλα ο Δήμος Καλυμνίων για την αποκατάσταση της Χωματερής αιτείται από το ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΑΔΑ, να προβεί στην έκδοση άδειας αποκατάστασης ΧΑΔΑ Καλύμνου, που αποτελεί προϋπόθεση για την εκπόνηση οριστικής μελέτης αποκατάστασης του ΧΑΔΑ.
Οι ανακοινώσεις του Περιφερειάρχη για σημαντικά έργα Καλύμνου
Κλείνοντας, ο Περιφερειάρχης ενημέρωσε για την πρόοδο σημαντικών έργων:
- Το λιμάνι Καλύμνου θα δημοπρατηθεί εντός του 2025.
- Η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και βρίσκεται σε φάση μελέτης.
- Το πιλοτικό σχέδιο ύδρευσης, το οποίο ξεκινά από την Κάλυμνο, αφορά συνολικά έξι νησιά, με στόχο την επίλυση του χρόνιου προβλήματος ποιότητας και επάρκειας νερού.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε: «Η υπόθεση των απορριμμάτων τελειώνει φέτος».
Δείτε video με ολόκληρη τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου όπως όπως καταγράφηκε από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου.
