Ο Μάμας Χαραμαντάς με το φακό του kalymnos-news.gr ξεκίνησε για το 2023 τους ορεινούς περιπάτους και τα οδοιπορικά του, με επίσκεψη στον “αρχαίο οικισμό του Κάστελλα” . Μία περιοχή όχι ευρέως γνωστή και επισκέψιμη. Έχοντας παρέα το Μιχάλη Ανθούλη, ο Μάμας Χαραμαντάς κατέγραψε με το δικό του τρόπο, το οδοιπορικό στον οικισμό Καστέλλα.
Πριν δείτε το video που ετοίμασε, παραθέτουμε κάποια στοιχεία που συγκεντρώσαμε για τον αρχαίο αυτό οικισμό και ευχαριστούμε τον Αρχαιολόγο Μιχάλη Κουτελλά για τη βοήθεια.
Ο αρχαίος οικισμός του Κάστελλα
Επί της βόρειας οροσειράς του Βαθύ και σε απόσταση 500 περίπου μέτρων βόρεια της θέσης Μετόχι υψώνεται ο ορεινός όγκος του Κάστελλα. Στα δυτικά συνορεύει με το όρος Μόντε Ρίτο. Ο αρχαίος οικισμός της περιοχής, όπως φαίνεται από τα επιβλητικά ερείπια οικοδομημάτων, απλωνόταν από την ανατολική πλαγιά του Μόντε Ρίτο και περιέτρεχε το χώρο του Κάστελλα από τη δυτική, νότια και ανατολική του πλαγιά. Ο οικισμός περιελάμβανε πενήντα περίπου κτίσματα, μικρών και μεγάλων διαστάσεων, ορθογώνιας κάτοψης. Οι τοιχοδομίες τους αποτελούνται από δουλεμένους ντόπιους ασβεστόλιθους, τραπεζιόσχημους και ορθογώνιους, διαφόρων μεγεθών, χωρίς συνδετικό υλικό.
Ειδικά μερικοί λίθοι ξεχωρίζουν για τις μεγάλες τους διαστάσεις που φτάνουν μέχρι 1,60 μ. ύψος και 1,30 πλάτος. Στο ανώτερο τμήμα του οικισμού, στην κορυφή, σώζεται το δυτικό τμήμα του τοίχου που την περιέκλεινε, σχηματίζοντας έναν χώρο ιδιαίτερης σημασίας, όπως δείχνουν διάφορα κατά καιρούς ευρήματα.
Πρόκειται ίσως για κάποιο ιερό ή την κατοικία του άρχοντα του οικισμού. Ίχνη οχυρώσεων δεν υπάρχουν, λόγω της μεγάλης έκτασης που καλύπτει ο οικισμός, αλλά ίσως και εξαιτίας των συνθηκών της εποχής εκείνης.
Σύμφωνα με διάφορα επιφανειακά ευρήματα, τα οποία έχουν κατά καιρούς βρεθεί στην περιοχή, η κατοίκηση του χώρου αρχίζει κατά τους προϊστορικούς χρόνους και συνεχίζεται έως και τους κλασικούς. Από τα ευρήματα ξεχωρίζουν προϊστορικά όστρακα και λεπίδες οψιανού, δύο πήλινα ειδώλια της Υστερης Χαλκοκρατίας, όστρακα κεραμικής και χάλκινα κοσμήματα γεωμετρικών χρόνων, ασημένια αρχαϊκά νομίσματα της Μιλήτου και της Κω, πάρα πολλές χάλκινες αιχμές βελών των αρχών του 5ου π.Χ. αιώνα, πήλινα υφαντικά βαρίδια και όστρακα αγγείων κλασικών χρόνων. Οι άνθρωποι που κατοικούσαν στον Κάστελλα πρέπει να είχαν ως κύρια ενασχόληση τη θάλασσα. Τα ευρήματα δείχνουν εμπορικές σχέσεις τόσο με τα μικρασιατικά παράλια, όσο και με τα γειτονικά νησιά. Είναι πιθανόν οι κάτοικοι να ανήκαν στην Καρική φυλή, η οποία βεβαιωμένα κατοικούσε στην Κάλυμνο. Ο οικισμός εγκαταλείπεται απότομα σε κάποια δεδομένη χρονική στιγμή. Η εγκατάλειψη αυτή οφείλεται σε εναντίον του επιδρομή κατά το α΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ., όπως εξάγεται από τις πολυπληθείς χάλκινες αιχμές βελών που έχουν βρεθεί διάσπαρτα στο χώρο του οικισμού.
