Σημαντικές εξελίξεις στη διαχείριση αποβλήτων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο προανήγγειλε ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Μανώλης Γραφάκος, μιλώντας στο συνέδριο «Green Deal Greece 2025» που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας σε συνεργασία με το economix.gr, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος σήμερα Τετάρτη 5 Νοεμβρίου,
Ο Μανώλης Γραφάκος αναφέρθηκε στο φιλόδοξο εθνικό σχέδιο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων, υπογραμμίζοντας ότι ήδη λειτουργούν και ολοκληρώνονται έργα συνολικού ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ σε ολόκληρη τη χώρα. Το πρόγραμμα, όπως τόνισε, καλύπτει όλες τις Περιφέρειες, από το Νότιο Αιγαίο και τη Στερεά Ελλάδα έως τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, και σηματοδοτεί τη μετάβαση της Ελλάδας σε μια πιο βιώσιμη, περιφερειακά ισορροπημένη και τεχνολογικά σύγχρονη πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων.
Επενδύσεις στην Περιφέρεια – Οι νέες Μονάδες Ανάκτησης και Ανακύκλωσης
Σύμφωνα με τον Μανώλη Γραφάκο, 13 Μονάδες Αξιοποίησης Αποβλήτων λειτουργούν ήδη, 26 νέες βρίσκονται υπό κατασκευή, ενώ απομένουν μόλις 3 έργα με στόχο την πλήρη κάλυψη της επικράτειας μέσα στα επόμενα χρόνια.
Όπως ανακοίνωσε ο Μ. Γραφάκος, στο επίκεντρο των νέων έργων βρίσκονται οι Περιφέρειες:
- Νότιο Αιγαίο, όπου αναμένεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες η δημοπράτηση τριών Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης (ΜΑΑ),
- Στερεά Ελλάδα, με δύο νέες μονάδες σε Λαμία και Χαλκίδα,
- Βόρειο Αιγαίο, όπου στις αρχές του 2026 θα προκηρυχθεί η τελευταία ΜΑΑ για Λέσβο και Σάμο.
Όλα τα έργα θα υλοποιηθούν μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με στόχο τη μέγιστη αποδοτικότητα και την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών.
Ο στόχος: Ταφή κάτω από 10% έως το 2030
Ο Γενικός Γραμματέας τόνισε ότι η Ελλάδα παραμένει ακόμη εξαρτημένη από την ταφή απορριμμάτων, ωστόσο η νέα στρατηγική στοχεύει στη μείωση του ποσοστού ταφής κάτω από 10% έως το 2030.
Η επίτευξη αυτού του στόχου, όπως εξήγησε, θα προέλθει από τον συνδυασμό ενίσχυσης της ανακύκλωσης, ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων και ανάπτυξης νέων υποδομών σε κάθε Περιφέρεια.
Από την ταφή στην αξιοποίηση
«Στον πράσινο κάδο ό,τι πηγαίνει σήμερα θάβεται. Αυτό θα αλλάξει με τις ΜΑΑ, που θα ανακυκλώνουν έως 65% του περιεχομένου τους», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Γραφάκος.
Τα υπολείμματα που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν θα μετατρέπονται σε δευτερογενές καύσιμο (SRF), το οποίο θα αξιοποιείται από την εγχώρια τσιμεντοβιομηχανία. Επιπλέον, έξι νέες μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης θα επεξεργάζονται το υπόλοιπο SRF, ώστε να μηδενιστεί σταδιακά η ανάγκη ταφής.
Η τέφρα που θα παράγεται θα αξιοποιείται σε οικοδομικές εργασίες, ενώ η αιωρούμενη τέφρα θα αντιμετωπίζεται με σύγχρονα φίλτρα ή θα εξάγεται, σύμφωνα με τα διεθνή περιβαλλοντικά πρότυπα.
Εστίαση στην Αττική – Προσεχείς ανακοινώσεις
Για την Περιφέρεια Αττικής, ο κ. Γραφάκος εξέφρασε αισιοδοξία για θετικές εξελίξεις τις επόμενες εβδομάδες, επισημαίνοντας ότι οι συζητήσεις με την Περιφέρεια βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν μέσα στο 2025.
Ο «ρυπαίνων πληρώνει» και η δίκαιη μετάβαση
Τέλος, ο Γενικός Γραμματέας επανέλαβε ότι η πορεία προς ένα σύστημα ταφής κάτω του 10% δεν θα συνεπάγεται πρόσθετο κόστος για τους πολίτες.
Παράλληλα, θα εφαρμοστεί πλήρως η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», με τη συμμετοχή των ιδιωτών να εκτιμάται σε περίπου 200 εκατ. ευρώ ετησίως, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Με τα έργα αυτά, η Ελλάδα —και ιδιαίτερα η Περιφέρεια— φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα εποχή ολοκληρωμένης και περιβαλλοντικά υπεύθυνης διαχείρισης αποβλήτων, με στόχο όχι μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη δημιουργία νέων επενδυτικών και αναπτυξιακών ευκαιριών σε ολόκληρη τη χώρα.